پس اگر شما از عدم‌اعتیاد فرزند خود اطمینان دارید، یا شک دارید که او معتاد باشد، یا می‌دانید که او معتاد است، با دقت این مقاله را بخوانید. حتما برای کمک به شناخت اعتیاد راهی خواهید یافت و یاد خواهید گرفت برای از بین بردن آن چه اقداماتی انجام دهید و چه کارهایی می‌توانید انجام دهید تا به شما و فرزندتان در برخورد با آن کمک شایانی کند.

معتادان در پنهان کردن اعتیادشان به مواد‌مخدر از والدینشان بسیار ماهرند اما والدین نمی‌خواهند وجود این موضوع را باور کنند.
به علاوه، رویکردی داورانه هم وجود دارد که مصرف مواد‌مخدر نتیجه تربیت نامناسب والدین است که اکثر پدر و مادرها، حتی با وجود شواهد محکم ﺁن را انکار می‌کنند. در اینجا تعدادی پرسش برای کمک به تشخیص شما برای اطمینان یافتن به دچار بودن فرزندتان به بیماری اعتیاد آمده است:

1- آیا فردی در خانواده دارید که معتاد باشد؟ ژنتیک نقش مهمی را در این زمینه ایفا می‌کند و گاهی این بیماری به یک یا 2نسل بعد نیز منتقل می‌شود.

2- تا به حال نشانه‌ای از مصرف مواد‌مخدر نظیر سرنگ، سیخ، گیره کاغذ باز شده و... را در خانه یافته‌اید؟ بچه‌ها برای مخفی کردن مواد‌مخدر از والدین خود، آنها را در مکان‌های دور از دسترس می‌گذارند. پس اگر آنها مدرکی از خود به‌جای گذاشتند، نشانگر از دست دادن کنترل مصرف است.

3- تا به حال تغییری اساسی مانند عادات نظافت، مطالعه‌کردن، کناره‌گیری، افسردگی، دوستان جدید، پرخاشگری، حالت‌های تهاجمی افراطی و... در رفتار آنها مشاهده کرده‌اید؟

4- آیا تا به حال فرزند شما به دلیل عدم‌کنترل هنگام رانندگی یا به جرم دزدیدن جنس از مغازه دستگیر شده است؟

5- تا به حال آثار سوختگی روی انگشتان یا لب‌ها، یا جای سوزن یا زخم در بینی و صورت او دیده‌اید؟

6- آیا فرزندتان لاغر و بی‌اشتها شده است؟

7- آیا او مشکل مالی دارد و از توضیح دادن درباره اینکه چطور پول‌هایش را خرج کرده امتناع می‌کند؟

خوشبختانه این سؤالات شما را در تشخیص اینکه آیا مشکلی وجود دارد یا خیر، یاری خواهد کرد. اگر اعتقاد به‌وجود مشکل دارید، با درک اینکه چه رفتاری قادرید انجام دهید یا چه رفتاری نمی‌توانید انجام دهید و اینکه چگونه باید از آن اجتناب‌ شود، آغاز کنید.

انجام آنچه به شما و فرزندتان کمک می‌کند: بعد از اینکه دریافتید فرزند شما معتاد است، پیش از هرگونه تصمیم‌گیری شتابزده‌ای، خوب است به خاطر داشته باشید معتاد بیماری است که برای روبه‌رو شدن با مسائل بی‌شمار مربوط به اعتیاد آماده شده است.

شما یا باید او را به یک گروه پشتیبان با روش 12‌مرحله‌ای، یا یک مشاور ماهر در زمینه اعتیاد و یا هر 2 را انجام دهید. همراه درمان فرزندتان باید به‌دنبال فردی باشید که شما را در برخورد با درد، عدم‌اطمینان، ترس و جنون که برای والدین فرزندان معتاد امری طبیعی است، یاری کند. نخستین فکر سالمی که باید به سوی خود بکشید این است که شما باعث معتاد شدن فرزندتان نبوده‌اید. شما نمی‌توانید اعتیاد را درمان و کنترل کنید. برخی از مسائل خاصی که می‌توانید انجام دهید:

1- برای ایجاد یک فضای سالم عاطفی در خانه تمرکز کنید. بر اینکه منظورتان از این عمل چیست، هدفتان از آنچه می‌گویید چیست و عدم‌بی‌ارزش بودن آن پافشاری کنید.

2- بر خود تمرکز کنید نه بر فرزندتان. حال او و شما بهتر خواهد شد. تنها به جای تسلط بر فرزندتان‌، بر خودتان مسلط باشید.

3- همکاری پدر و مادر برای تعیین حد ومرزهایی که مشخص‌کننده بایدها و نبایدها در خانه و پیامدهای رفتاری غیرقابل‌قبول آنهاهستند، اهمیت فراوانی دارد.

4- صبور باشید و از این شیوه بهبود خشمگین نشوید. کمک شما به درمان اعتیاد شاید محقق شود و شاید هم نشود. سرنوشت این است. اگر بهبودی حاصل شد، نتیجه آنچه شما انجام داده‌اید نخواهد بود بلکه این مسئله در نتیجه روش 12‌مرحله‌ای است که معتاد دیگری برای اجرای پیام تجربه، مقاومت و امیدواری به اشخاص معتاد انجام می‌دهد، است.

5- حس شوخ طبعی و حق‌شناسی خود را حفظ کنید. این موارد هنگام مواجهه با بحران به شما کمک می‌کند.

6- به یاد داشته باشید که فرزندتان توانایی و قدرت بالایی دارد.

7- امیدوار باشید که همه چیز درست می‌شود. امیدواری، شما را از نظر روانی، سلامت نگه‌می‌دارد و در انجام وظایفتان به شما کمک می‌کند.

8- در برنامه 12 مرحله‌ای درمان، برای مهار اعتیاد همکاری کنید و یک پشتیبان بگیرید. با این کار متوجه خواهید شد که تنها نیستید و راه نجاتی وجود دارد.

رنجش، شرم و خشم، مواردی است که با مشاهده فرزندتان در این وضعیت فکر شما را به‌خود مشغول می‌کند. با این حال با ذکر مسائل فوق و ایجاد تعهد به روند بهبودی‌، چه اعتیاد فرزندتان ادامه داشته باشد چه نداشته باشد، آرامش، شادی و آزادی را خواهید یافت. گاهی فرزند شما پس از مشاهده تغییرات رفتاری شما رو به بهبودی می‌رود. شاید اعتیادی که به بهبودی منجر می‌شود، انگیزه شما برای شروعی دوباره در زندگی و تمرکز دوباره بر مسائلی که واقعا با اهمیت است، مانند خدمت‌رسانی به دیگران، همدردی، تصدیق و صداقت، باشد.

والدین چگونه می‌توانند به فرزند معتاد خود کمک کنند؟

هنگامی که یکی از فرزندان اعتیاد داشته باشد، کل افراد خانواده تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند. شما باید با خونسردی به آنها کمک کنید تا بتوانند بهبودی خود را به دست آورند.

اگر فرزندی دارید که معتاد است و نتوانید ابزاری اساسی برای نجات او به کار ببرید، به زندگی شما نیز آسیب جدی وارد خواهد شد.

از انجام این کارها بپرهیزید:

* امکانات رفاهی فراهم نکنید! امکانات رفاهی شامل تمامی صورت‌های حمایت مالی است. تا زمانی که همه چیز را برای فرزندتان آماده کنید، نه‌تنها وضعیت او بهتر نمی‌شود بلکه بدتر هم می‌شود. بدیهی است که وقتی او درخواست کمک می‌کند، شما به‌عنوان والدین نمی‌توانید او را ناامید کنید. به هر حال شما باید نه گفتن را بیاموزید زیرا از این کار هدف خاصی دارید. در عوض به فرزند خود بگویید که او را از لحاظ عاطفی، روحی و اخلاقی حمایت خواهید کرد، نه از لحاظ مالی. اگر در بازگو کردن این جملات مشکل دارید، ابتدا پیش از آنکه بخواهید صحبت کنید، گفتن آنها را تمرین کنید. به محض گفتن این سخنان، بیشتر به این باور می‌رسید که کار درستی انجام می‌دهید و آنها نمی‌توانند شما را از عقیده خود برگردانند، وگرنه نمی‌توانید جدی باشید.

* به آنها دروغ نگویید و چیزی را از آنها پنهان نکنید! اگر فرزند شما غیرقابل کنترل است، باید با پلیس تماس بگیرید.

کارهایی که می‌توانید انجام دهید:

* به آنها اطلاعات مفید بدهید. آنها را تشویق کنید تا با انجمن ترک اعتیاد همکاری کنند یا در جلسات توانبخشی مخصوص معتادان شرکت کنند.

* به حرف‌های آنها گوش کنید. به جای اینکه آنها را نصیحت کنید، یاد بگیرید وقتی فرزندتان از شما کمک می‌خواهد بدون اینکه در برابر او تسلیم شوید یا از نظر مالی به او کمک کنید، به حرف‌هایش گوش دهید.

* قواعدی تنظیم کنید. اگر فرزندتان با شما زندگی می‌کند و به مواد‌مخدر معتاد است، به او هشدار دهید که باید آنجا را ترک کند. سپس، اگر از قانون شما اطاعت نکرد، وارد عمل شوید. اگرچه بیرون کردن فرزندتان از خانه کار ساده‌ای نیست اما اگر او بی‌احترامی کردن به شما را با مقاومت در برابر استانداردها و قوانینی که شما برای خانه خود می‌گذارید، انتخاب کرده است، شما مجبور به انجام این کار هستید.

* اجازه دهید برود. اگر می‌بینید فرزندتان در حال سقوط است، زود برای او جای نرمی آماده نکنید. بگذارید بیفتد. بیشتر اوقات معتادان قبل از اینکه برای بهبودی آماده شوند، نیاز به یک شوک یا یک ضربه دارند. خلاصه اینکه آنها خودشان باید این بهبودی را بخواهند.

به‌خودتان کمک کنید

اگر فردی در خانواده شما مشکل استعمال مواد‌مخدر دارد، این مشکل نه تنها مشکل اوست، بلکه همه نزدیکان او هم تحت‌تأثیر قرار دارند. در واقع، بیشتر والدین از وابستگی فرزند خود به مواد‌مخدر رنج می‌برند و خواهان کمک به او هستند.

زمانی که فرزندتان مرحله توانبخشی را به پایان می‌رساند

خانه‌هایی وجود دارد که به خانه بهبودی معروفند که معمولا براساس روش 12 قدم به سوی ترک اعتیاد عمل می‌کنند و برای معتادانی که قصد ترک اعتیاد دارند محیطی امن و محبت‌آمیز ایجاد می‌کنند. بسیار مهم است که معتادان بهبود یافته قبل از ورود دوباره به زندگی عادی از جلسات گفت‌وگو و روانشناسی بهره‌مند شوند.صرف‌نظر از اینکه چقدر فرزند خود را دوست دارید، شما برای یاری به او شخص مناسبی نیستید. بیشتر اوقات اگر جوانان پس از طی دوران توانبخشی خود زمانی را برای شرکت در این جلسات نگذارند، به اعتیاد باز می‌گردند.

خلاصه اینکه تسلیم نشوید. همیشه امیدی هست. فقط بیاموزید که با احتیاطی خوش‌بینانه قدم بردارید و به جای تکیه بر افراد مختلف و شرایط، تنها به خدای متعال امید داشته باشید و هنگامی که فرزندتان دوران توانبخشی را سپری می‌کند، روی خودتان متمرکز شوید.